Και νέο "κούρεμα"; Κονομήσαμε!

Στις 11 Φεβρουαρίου 1959, ο τότε πρωθυπουργός τής Ελλάδος, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, συνυπέγραψε με τον τούρκο ομόλογό του, τον Αντνάν Μεντερές, την περίφημη συμφωνία της Ζυρίχης. Μ' αυτήν την συμφωνία, οι τούρκοι ορίζονταν συν-εγγυητές τής ανεξαρτησίας της Κύπρου. Με άλλα λόγια, με την υπογραφή του ο Καραμανλής αποδέχτηκε ότι η Τουρκία είχε δικαιώματα σε ένα νησί, το οποίο η ίδια είχε πουλήσει κάποτε στους Άγγλους, παραιτούμενη κάθε δικαιώματός της σ' αυτό. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, μετά την υπογραφή τής συμφωνίας, ο Καραμανλής δήλωσε ανερυθρίαστα: "ήταν η ευτυχέστερη ημέρα τής ζωής μου".

Στις αρχές τού 2012, ο τότε υπουργός οικονομικών τής Ελλάδος, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, δρομολόγησε τις διαδικασίες για το περίφημο κούρεμα του ελληνικού χρέους. Μ' αυτό το κούρεμα, υποτίθεται ότι το χρέος τής χώρας θα μειωνόταν κατά 106 δισ. ευρώ περίπου. Περιχαρής για το επίτευγμά του, ο Βενιζέλος δήλωσε περήφανα: "θα μείνω στην ιστορία ως ο πρώτος υπουργός οικονομικών που θα παραδώσει χρέος μικρότερο από εκείνο που παρέλαβε".

Μεγάλα λόγια μεγάλων ανδρών. Όσον αφορά την "ευτυχέστερη ημέρα" της ζωής τού Κωνσταντίνου Καραμανλή, 15 χρόνια αργότερα η Ιστορία θα κατέγραφε την εισβολή που πραγματοποίησαν στην Μεγαλόνησο οι Τούρκοι, ως εγγυητές μιας κυπριακής ανεξαρτησίας, η οποία κινδύνευε από το χουντοκίνητο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974. Κι όσον αφορά την ιστορική δικαίωση του Ευάγγελου Βενιζέλου, η Ιστορία ήδη καταγράφει τέτοια διόγκωση του χρέους ώστε να έχουν ξεκινήσει κουβέντες για καινούργιο κούρεμα.

Ας αφήσουμε, όμως, την Κύπρο στα βάσανά της κι ας γυρίσουμε στον περασμένο Φεβρουάριο να δούμε μερικές λεπτομέρειες για το κούρεμα που -υποτίθεται πως- θα μας απάλλασσε από χρέη 106 δισεκατομμυρίων. Αλήθεια, ποιός μπορεί να μας πει τί μας κόστισε εκείνο το κούρεμα, καθ' ότι κανένας δεν χαρίζει λεφτά για την ψυχή τής μάνας του; Ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά:

α) Ίσως να μη γνωρίζετε το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF). Αλλά κι αν το έχετε ακούσει, ίσως να μη γνωρίζετε ότι αυτός ο Οργανισμός δεν αποτελεί παρά μια Διεθνή Ένωση Τραπεζών. Μάλλον, όμως, έχετε ακούσει το όνομα του διευθύνοντος συμβούλου του, τού Τσάρλς Νταλλάρα. Αυτός ο Νταλλάρα, λοιπόν, πήρε ενεργά μέρος στις διαπραγματεύσεις για το κούρεμα, ζητώντας ανταλλάγματα και εγγυήσεις για την συμμετοχή των τραπεζών τού IIF σ' αυτό. Η ελληνική κυβέρνηση δέχτηκε να χρηματοδοτήσει το IIF με ποσό μέχρι 30 δισ.

β) Κάτι παρόμοιο έκανε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για λογαριασμό των δικών της μελών. Στην περίπτωση της ΕΚΤ, το ελληνικό δημόσιο πλήρωσε 35 δισ. ως εγγυήσεις.

γ) Εκτός από τα παραπάνω ανταλλάγματα, η διεθνής των τοκογλύφων ζήτησε (και πήρε) άλλα 5,7 δισ. ως δεδουλευμένους τόκους για τα ομόλογα που θα κουρεύονταν.

δ) Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το ελληνικό κράτος συμφώνησε να βοηθήσει τηνανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Δηλαδή, το κράτος δέχτηκε να βοηθήσει τις τράπεζες να ρεφάρουν την ζημιά που -υποτίθεται ότι- θα προέκυπτε από το κούρεμα. Στα πλαίσια αυτής της συμφωνίας, το δημόσιο ταμείο έχει πληρώσει μέχρι σήμερα 23 δισ. και πρόκειται να δώσει αλλά 26 δισ. όταν θα εισπράξουμε την πολυθρύλητη δόση των 31,5 δισ. (αυτή την δόση που για πάρτη της παίρνονται τα τωρινά μέτρα).

Πάμε να κάνουμε μια απλή πρόσθεση; 30 δισ. από το (α) + 35 δισ. από το (β) + 5,7 δισ. από το (γ) + 23+26 δισ. από το (δ) μας κάνει...119,7 δισ. Ωπ! Σύνολο δεκάξι, σίγουρα είν' εν τάξει, δεν έχω λάθος μα ας τα ξαναδώ... Μάλιστα. Σωστά την έκανα την πράξη. Παναπεί, δηλαδή, ότι για να κουρέψουμε το χρέος μας κατά 106 δισ., πληρώσαμε 119,7! Τέτοια επιτυχία, ρε Βαγγέλη; Μπράβο, ρε συ!

Να επισημάνω και το ωραιότερο της υπόθεσης, γιατί μάλλον δεν το καταλάβατε. Τί εννοούμε όταν μιλάμε για κούρεμα; Εννοούμε ανταλλαγή ομολόγων με άλλα μικρότερης αξίας: δίνω στο κράτος ένα ομόλογο των 100 ευρώ και παίρνω ένα των 47. Δεν βγάζω λεφτά από την τσέπη, απλώς ανταλλάσσω χαρτιά. Με άλλα λόγια, η ζημιά μου καταγράφεται μεν λογιστικά αλλά προσωρινά δεν μου κοστίζει δεκάρα σε ρευστό. Καλά ως εδώ; Ωραία. Τώρα, πώς τα δώσαμε εμείς, ως κράτος, εκείνα τα 119,7 δισ. που προαναφέραμε; Μετρητοίς! Κας! Παγκουέ! Ντάγκα-ντάγκα!

Και μη ρωτήσετε πού τα βρήκαμε, ε; Ξεχάσατε πόσες δόσεις έχουμε πάρει; Εκείνες τις δόσεις που μας έλεγαν πως, αν δεν τις παίρναμε, δεν θα είχαμε λεφτά να πληρώσουμε μισθούς και συντάξεις, οπότε για να τις πάρουμε μας έκοβαν τους μισθούς και τις συντάξεις; Άντε μπράβο! Είδατε που αρχίσαμε να συνεννοούμαστε;

Α! Συγγνώμη να διορθώσω μια λεπτομέρεια. Δεν πήραν εγγυήσεις κι ανταλλάγματα όλοι όσοι συμμετείχαν στο κούρεμα. Π.χ., τα ασφαλιστικά ταμεία, τα πανεπιστήμια, τα επιμελητήρια, τα νοσοκομεία κι όσα άλλα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου υποχρεώθηκαν να αγοράσουν ομόλογα από τα οποία ζημίωσαν, δεν πήραν δεκαράκι τσακιστό.

Τελειώνω με ένα απόσπασμα από το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2013: "Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης στο τέλος του 2012 εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 340.600 εκατ. ευρώ ή 169,5% του ΑΕΠ, έναντι 355.600 εκατ. ευρώ ή 165,3% του ΑΕΠ το 2011, παρουσιάζοντας, λόγω της ύφεσης, αύξηση κατά 4,2% του ΑΕΠ. Σε απόλυτα ποσά μειώνεται κατά περίπου 15 δισ. ευρώ μόνο, διότι ενώ μειώθηκε κατά 106 δισ. ευρώ από την εθελοντική ανταλλαγή των ομολόγων στη συνέχεια αυξήθηκε κατά 11 δισ. ευρώ από τις απώλειες των ΟΤΑ και ΟΚΑ, κατά 49 δισ. ευρώ από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, κατά 13,3 δισ. ευρώ από το δημοσιονομικό έλλειμμα, κατά 3,5 δισ. ευρώ από την πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και για την κάλυψη αναγκών του α΄ τριμήνου του 2013. Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης του έτους 2013 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 346.200 εκατ. ευρώ ή 179,3% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 9,8% του ΑΕΠ έναντι του 2012" (Προσχέδιο κρατικού προϋπολογισμού 2013, σελ. 28 - οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου).

Μάλιστα, λοιπόοοον! Τόσα μέτρα, τόσες θυσίες και κούρεμα τόσων δισ., για να αυξήσουμε τα 340 δισ. του 2012 σε 346 δισ. το 2013, με μικρότερο (λόγω της ύφεσης) ΑΕΠ... Δεν έχει μείνει τίποτε όρθιο, αλλά εκεί που το 2011 χρωστάγαμε 165,3% του ΑΕΠ, το 2013 θα χρωστάμε 179,3%... Μιλάμε για ΤΗΝ επιτυχία! Κι άμα κάνουμε και νέο κούρεμα...κονομήσαμε! 

Τελικά, ρε Βαγγέλη, όντως θα μείνεις στην ιστορία. Μόνο που δεν νομίζω ότι θα μείνεις ως επιτυχημένος.

Απαραίτητη σημείωση: Τούτο το κείμενο γράφεται με αφορμή μια προχτεσινή ομιλία του Δημήτρη Καζάκη στην Πάτρα, όπου αναφέρθηκαν πολλά από τα παραπάνω στοιχεία. Και γράφεται όχι με διάθεση "κλοπής" αλλά με διάθεση ευρύτερης γνωστοποίησής τους.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις