Το Σχέδιο Β' με "αντικαπιταλιστικό" προσωπείο

Το Σχέδιο Β΄, με περιτύλιγμα μια γενική κριτική του ρόλου της ΕΕ, αποτέλεσε τη βάση του κειμένου «Πρωτοβουλίας κατά του Ευρώ και της ΕΕ», στην οποία συμμετείχαν το ΜΑΑ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ο Σύλλογος «Γιάννης Κορδάτος», η ΚΟ Ανασύνταξη.¹

Το αρχικό κείμενο εργασίας, που παρουσιάστηκε το Δεκέμβρη του 2013, δεν περιελάμβανε ούτε καν τους στόχους της αποδέσμευσης από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, της μονομερούς διαγραφής του χρέους, ούτε ανέφερε τις βασικές ταξικές δυνάμεις στις οποίες απευθύνεται η πρόταση της Πρωτοβουλίας. Δεν υπήρξε καμία κριτική αναφορά στην κυβερνητική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ.

Το θολό αυτό πλαίσιο αρχικά εμφανίστηκε ως μεγάλη κοινωνικοπολιτική πρωτοβουλία αγώνα «κατά της Ελληνικής Προεδρίας». Στη συνέχεια, από την πλευρά της ΑΝΤΑΡΣΥΑ αποσαφηνίστηκε ότι το εγχείρημα αφορά τη συγκρότηση πολιτικής - εκλογικής - μετωπικής συμπόρευσης που θα εμπνεύσει τους εργαζομένους.

Στο πρώτο δίμηνο του 2014 (μέχρι την ώρα που γραφόταν το παρόν άρθρο) ακολούθησαν πανελλαδικές διαδικασίες του ΜΑΑ/Σχεδίου Β΄ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και ανταλλαγή πολιτικών προτάσεων μεταξύ τους. Βασικά στοιχεία της διαπραγμάτευσης, που μέχρι στιγμής δεν έχει οδηγήσει σε συμφωνία, ήταν το ζήτημα της αναφοράς στους στόχους της αποδέσμευσης από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Παράλληλα η ΑΝΤΑΡΣΥΑ διευκρινίζει ότι το συγκεκριμένο μεταβατικό πρόγραμμα «θα πραγματοποιηθεί με τη δύναμη του πανεργατικού - παλλαϊκού ξεσηκωμού, με το ανασυγκροτημένο εργατικό λαϊκό κίνημα».

Τέλος, επαναλαμβάνει τη γνωστή κριτική της ότι το «ΚΚΕ παραπέμπει τα πάντα (μεταξύ αυτών και την έξοδο από την ΕΕ) στο μέλλον της λαϊκής εξουσίας και αρνείται να θέσει άμεσους πολιτικούς στόχους». Ως άμεσο πολιτικό στόχο η ΑΝΤΑΡΣΥΑ θεωρεί «την ανατροπή της βάρβαρης πολιτικής ΕΕ - ΔΝΤ - κεφαλαίου, της κυβέρνησης και κάθε κυβέρνησης με αντιλαϊκή πολιτική».²

Εγκλωβισμός του κινήματος σε ρόλο υπηρέτη της κυβερνητικής εναλλαγής

Ανεξάρτητα από την τελική έκβαση των διαπραγματεύσεων κοινής εκλογικής καθόδου ΑΝΤΑΡΣΥΑ - Σχεδίου Β΄, το αρχικό κείμενο εργασίας για τη συμπόρευσή τους, ο χαρακτήρας των διαφορών τους και η συγκεκριμένη κριτική της ΑΝΤΑΡΣΥΑ προς το ΚΚΕ βοηθούν να βγουν ασφαλή συμπεράσματα για τον πολιτικό χαρακτήρα του μεταβατικού προγράμματος που προτείνει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Ακόμα και αν εμπλουτιστεί με τους στόχους της αποδέσμευσης από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, ο σοσιαλδημοκρατικός χαρακτήρας του Σχεδίου Β΄, στο οποίο αναφερθήκαμε διεξοδικά στην προηγούμενη ενότητα, δεν αλλάζει.

Ο άμεσος πολιτικός στόχος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ δε βοηθά να κατανοηθεί η ανάγκη σύγκρουσης όχι μόνο με την εκάστοτε κυβέρνηση, αλλά με τον ταξικό χαρακτήρα της εξουσίας, να συνειδητοποιηθεί η αναγκαιότητα αλλαγής τάξης στην εξουσία. Εγκλωβίζει αντικειμενικά το κίνημα στο ρόλο του υπηρέτη της κυβερνητικής εναλλαγής και στην αυταπάτη της δυνατότητας φιλολαϊκής διαχείρισης μέσα από την αλλαγή ιμπεριαλιστικών συμμαχιών και την επιστροφή στην καπιταλιστική ανάπτυξη.

Ο εγκλωβισμός του εργατικού κινήματος σε κοινοβουλευτικές αυταπάτες δε βοηθά στην προετοιμασία για τη σύγκρουση με τους μηχανισμούς εξουσίας του κεφαλαίου, με το αστικό κράτος, προετοιμασία που απαιτεί κλιμάκωση της πάλης σε αντικαπιταλιστική κατεύθυνση.

Αυτή η ρεφορμιστική γραμμή είναι η πολιτική βάση που επιτρέπει τόσο τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ με τις δυνάμεις του Σχεδίου Β΄ όσο και την κριτική στο ΚΚΕ, το οποίο δήθεν υποτιμά το στόχο της αποδέσμευσης από την ΕΕ επειδή τον συνδέει με την πάλη για την εξουσία.

Επιχειρεί να κρύψει την αλήθεια ότι το ΚΚΕ ήταν, είναι και θα είναι υπέρ της αποδέσμευσης από την ΕΕ και από κάθε ιμπεριαλιστική ένωση. Ταυτόχρονα, θέτει το ζήτημα ότι οι εργατικές και λαϊκές δυνάμεις μπορούν να ωφεληθούν από την αποδέσμευση μόνο αν αυτές ηγηθούν στη ρήξη με την αστική τάξη και όχι αν συρθούν πίσω από τις αστικές διαδικασίες και συμβιβασμούς, για μια πιο χαλαρή νομισματική σχέση της Ελλάδας με την ΕΕ ή άλλη ένωση.

Γενικότερα, η λογική του μεταβατικού προγράμματος πάλης ενάντια στην ΕΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ δε βοηθά στην ταξική ανεξαρτησία του εργατικού κινήματος, στην ανειρήνευτη αντιπαράθεσή του με όλα τα τμήματα της αστικής τάξης.

Συχνά η υπεράσπιση της συγκεκριμένης ρεφορμιστικής γραμμής γίνεται με επίκληση του Λένιν και της σημασίας που απέδιδε στην προβολή ριζοσπαστικών στόχων πάλης για την ωρίμανση της ταξικής συνείδησης. Ο χαρακτήρας του άρθρου δεν επιτρέπει μια αναλυτική εξέταση του θέματος. Ωστόσο, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι ο Λένιν τόνιζε διαρκώς ότι προϋπόθεση για να διεξάγεται ολοκληρωμένα η ταξική πάλη, είναι ο προσανατολισμός της στο βασικό πολιτικό ζήτημα, της οργάνωσης της κρατικής εξουσίας. Αυτή η αρχή διαπερνά όλες τις επεξεργασίες του, παρά τις εκάστοτε διαφορές ανάλογα με τις ιστορικές συνθήκες.

Για παράδειγμα, στην επεξεργασία του «Προγράμματος Ειρήνης», το 1916, ο Λένιν πρόβαλε τη σημασία των ριζοσπαστικών συνθημάτων και στόχων, όπως η «δημοκρατική ειρήνη» και η άρνηση αποπληρωμής του χρέους. Ομως, παράλληλα τόνισε ότι το «Πρόγραμμα» πρέπει να εξηγεί στο λαό πως ούτε μία από τις αστικές δημοκρατικές διαδικασίες δεν μπορεί να είναι πραγματοποιήσιμη σε σταθερή βάση, παρά μόνο με επαναστατικές μάχες κάτω από τη σημαία του σοσιαλισμού. Γι' αυτό ξεκαθάριζε πως εξαπατά το προλεταριάτο όποιος υπόσχεται «δημοκρατική ειρήνη», χωρίς να προπαγανδίζει ταυτόχρονα τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Η επίκληση του Λένιν, για να εγκλωβιστεί το κίνημα κάτω από την ξένη σημαία του αστικού ευρωσκεπτικισμού, μόνο ως προκλητική μπορεί να χαρακτηριστεί.

Το εργατικό κίνημα οφείλει να προβάλλει την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων ως αναγκαίο όρο για να λειτουργήσουν η αποδέσμευση από την ΕΕ, η διαγραφή του δημόσιου χρέους υπέρ του λαού. Να διαλύει την αυταπάτη ότι μια καπιταλιστική χώρα εκτός Ευρωζώνης (π.χ. Βρετανία, Δανία) μπορεί να διασφαλίσει τη λαϊκή ευημερία. Να γίνει αντιληπτή η συνευθύνη όλων των αστικών τάξεων στην κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης και να εστιάσει στην αναμέτρηση με την εγχώρια αστική τάξη. Για να μη στοιχισθεί τελικά η όποια συνειδητή ή αυθόρμητη λαϊκή αμφισβήτηση πίσω από τις επιλογές τμημάτων της αστικής τάξης, απαιτείται σκληρή αναμέτρηση με το οπορτουνιστικό ρεύμα και τη γραμμή του «μεταβατικού προγράμματος» ενσωμάτωσης.

Το σύνθημα του ΚΚΕ «αποδέσμευση από την ΕΕ και διαγραφή του χρέους με εργατική εξουσία» συμπυκνώνει τη γραμμή πάλης σε επαναστατική κατεύθυνση. Αποτελεί συνεισφορά σε εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο για να εκπληρώσει η εργατική τάξη την ιστορική της αποστολή. Βοηθά να κλιμακωθεί ο οικονομικός και πολιτικός αγώνας σε ένα αδιάρρηκτο σύνολο, με συνέχεια, διάρκεια και νικηφόρα προοπτική.

Παραπομπές:

1. Εφημερίδα «Πριν», 22 Οκτώβρη 2012.

2. Απόφαση της συνεδρίασης του ΠΣΟ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις 16 Φλεβάρη 2014.