Φεμινιστική "χρυσόσκονη", "κόκκινες γραμμές" και "ακάλυπτες επιταγές" για τις γυναίκες

"Μια διαφορετική Ευρώπη", μια Ευρώπη"αντι-νεοφιλελεύθερη, δημοκρατική και αλληλέγγυα", μια Ευρώπη που "εγγυάται την ισότητα και την αξιοπρεπή εργασία για τις γυναίκες". Αυτά υποσχέθηκαν στις εργαζόμενες και άνεργες γυναίκες το Τμήμα Φεμινιστικής Πολιτικής/Φύλου του ΣΥΡΙΖΑ και το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ), μέσα από την ημερίδα που συνδιοργάνωσαν στα τέλη του Απρίλη. «Η αξιοπρεπής εργασία των γυναικών είναι προϋπόθεση για την ισότητα»: Κάτω από αυτόν τον τίτλο, μια σειρά κυβερνητικά στελέχη μοίρασαν διαπιστώσεις και περιγραφές των προβλημάτων στις γυναίκες των λαϊκών οικογενειών. Λεπτομερής η καταγραφή και πολύ το δάκρυ, για την ανεργία και την ανασφάλεια, για την ανασφάλιστη εργασία και τα όλο και πιο μεγάλα ποσοστά των ευέλικτων μορφών απασχόλησης.

«Η αξιοπρεπής εργασία των γυναικών και η άρση των πολλαπλών διακρίσεων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη της ισότητας των φύλων και την οικοδόμηση μιας Ευρώπης απαλλαγμένης από τις κυρίαρχες σχέσεις εξουσίας ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, με πλήρη εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, στην κατεύθυνση εξασφάλισης μιας αξιοπρεπούς ζωής για όλες και όλους», σημειώνουν ανάμεσα σε άλλα. Ποια όμως μπορεί να είναι η «αξιοπρεπής δουλειά», αν δεν είναι αυτή στην οποία κατοχυρώνονται τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των γυναικών, που εξασφαλίζεται η προστασία της υγείας τους από κάθε μορφής επαγγελματικό κίνδυνο; Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι δυνάμεις της «ευρωπαϊκής αριστεράς» καθόλου δεν έχουν σκοπό την εξασφάλιση τέτοιων δικαιωμάτων. Οσο μελανές κι αν είναι οι περιγραφές των «νεοφιλελεύθερων» πολιτικών, των «μνημονιακών» μέτρων και των συνεπειών τους, δεν μπορούν να κρύψουν πως η κυβέρνηση δεν προχωρά ούτε βήμα στην κατάργησή τους. Οσος «κουρνιαχτός» γενικόλογων υποσχέσεων και να σηκώνεται γύρω από την «άλλη Ευρώπη», η πραγματικότητα είναι ότι κυβέρνηση και ΕΕ πλησιάζουν σε συμφωνία και δρομολογούν νέα μέτρα.

Ευελιξία με "φεμινιστικό" περιτύλιγμα

«Δέσμευση του υπουργείου» και «προτεραιότητα της κυβέρνησης» χαρακτήρισε ο αναπληρωτής υπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Δ. Στρατούλης, τον περιορισμό των ελαστικών μορφών απασχόλησης, απευθύνοντας χαιρετισμό στην ημερίδα. Αυτό που δεν αναφέρθηκε είναι ο τρόπος με τον οποίο θα υλοποιηθεί αυτή η «προτεραιότητα». Αυτό που ισχύει είναι ότι οι εργαζόμενες με μερική απασχόληση, που, όπως ο ίδιος είπε, αποτελούν το 65% του συνόλου των μερικώς απασχολούμενων, οι εργαζόμενες με ολιγόμηνες συμβάσεις, με «ενοικιαζόμενη» εργασία, με προγράμματα ανακύκλωσης της ανεργίας, θα πρέπει να αρκεστούν με τη «δέσμευση», παρά να περιμένουν πλήρη και σταθερή εργασία.

«Οι εργασιακές σχέσεις και τα ασφαλιστικά δικαιώματα είναι στον πυρήνα των σκληρών διαπραγματεύσεων με τους εταίρους μας αλλά ταυτόχρονα είναι και οι δικές μας κόκκινες γραμμές», ανέφερε με τη σειρά της η Φωτεινή Κούβελα, μιλώντας με διπλή ιδιότητα, ως Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων του υπουργείου Εσωτερικών αλλά και ως στέλεχος του Τμήματος Φεμινιστικής Πολιτικής/Φύλου του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, οι ίδιες οι θέσεις και οι προτάσεις της Γραμματείας Ισότητας προς το υπουργείο Εργασίας έχουν ήδη ξεθωριάσει τις «κόκκινες γραμμές», πριν ακόμα τις σαρώσει η επικείμενη συμφωνία με τους «θεσμούς».

Ανάμεσα στα μέτρα που προτείνει είναι η «βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου προστασίας της μητρότητας» για τις εργαζόμενες με ευέλικτες μορφές απασχόλησης, όπως με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Ετσι, η «προτεραιότητα» της σταθερής και πλήρους εργασίας δίνει τη θέση της σε γενικόλογες υποσχέσεις για κάποιες βελτιώσεις της νομοθεσίας. Κι αυτές όμως είναι πλαστές. Δεν είναι δυνατό να μιλά κανείς για στοιχειώδη έστω μέτρα στήριξης και προστασίας της μητρότητας, χωρίς να συγκρουστεί με την ΕΕ και τις «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις που προωθεί, τη μερική και προσωρινή απασχόληση. Γιατί, πώς μπορεί διαφορετικά να προστατευτεί μια μητέρα που δουλεύει με σύμβαση ενός μήνα ή μιας μέρας; Με ποιον τρόπο θα μπορούσε να αναγκάσει ο ΣΥΡΙΖΑ τους εργοδότες να ανανεώσουν τις εν λόγω συμβάσεις; Την ίδια στιγμή, τα φαινόμενα παραβάσεων της εργατικής νομοθεσίας με απολύσεις ακόμα και εγκύων διαπιστώνονται περισσότερα από ποτέ, αποδεικνύοντας πως το νομοθετικό πλαίσιο δεν είναι από μόνο του αρκετό, πως μένει «κενό γράμμα», ενώ οι υπηρεσίες (ΣΕΠΕ) που θα ελέγξουν υποτίθεται την εφαρμογή του είναι αποψιλωμένες.

Οσο για τις άνεργες, η Γραμματεία Ισότητας και το υπουργείο Εργασίας θέτουν στο τραπέζι τη «συμμετοχή των γυναικών στα "ενεργητικά" προγράμματα απασχόλησης καθώς και την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στο σχεδιασμό πολιτικών ενίσχυσης της απασχόλησης και καταπολέμησης της ανεργίας». Στα προγράμματα, δηλαδή, που φέρουν τη σφραγίδα της ΕΕ, τέτοια που έχουν ήδη υλοποιήσει οι προηγούμενες κυβερνήσεις, όπως τα «πεντάμηνα» της «κοινωφελούς εργασίας» και της «επιταγής εισόδου». Τώρα, τα «αριστερά» προγράμματα ανακύκλωσης της ανεργίας και προσφοράς τζάμπα εργαζομένων στις επιχειρήσεις, σύμφωνα με τις υποσχέσεις της κυβέρνησης, θα έχουν και ...ποσόστωση για τις άνεργες γυναίκες. Εξάλλου, η νέα διοικήτρια του ΟΑΕΔ είναι και στέλεχος του Τμήματος Φεμινιστικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Ξέχασε να «ενημερώσει» στην ημερίδα ότι διέθεσε εκατομμύρια από τα αποθεματικά του ΟΑΕΔ για να πληρώσει η κυβέρνηση τους δανειστές - δυνάστες, τη στιγμή που ακόμα κι αυτό το πενιχρό επίδομα ανεργίας το παίρνει 1 στους 9 ανέργους και άνεργες.

Και στο βάθος νέα μέτρα

Αυτό που οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ αφήνουν στο απυρόβλητο είναι ο χαρακτήρας και η στρατηγική της ΕΕ, που έθαψε και συνεχίζει να θάβει τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα κύρια των γυναικών. Ο,τι και να λένε στις ημερίδες τους ΣΥΡΙΖΑ και ΚΕΑ, η πραγματικότητα είναι ότι η για «πρώτη φορά αριστερή κυβέρνηση» όχι μόνο δεν προτίθεται να επαναφέρει ό,τι έχασαν οι γυναίκες από τις πολιτικές της ΕΕ και τα «μνημονιακά» μέτρα, αλλά θα προσθέσει σε αυτά νέα μνημόνια, με «αριστερά» μέτρα. Οχι απλά δε γίνεται λόγος για την επαναφορά της πενταετούς διαφοράς στη συνταξιοδότηση των γυναικών, αλλά σπρώχνεται προς τα πάνω η ηλικία συνταξιοδότησης. Ούτως ή άλλως αυτό που προωθείται σε όλα τα κράτη - μέλη είναι η αύξηση των ηλικιακών ορίων, ενώ η κατάργηση κάθε μειωμένου ορίου έχει γίνει πράξη στο όνομα της «ισότητας». Η πενταετής διαφορά στη συνταξιοδότηση των γυναικών, όμως, δεν αποτελούσε έκφραση «ανισότητας» αλλά μια θετική ρύθμιση για τις γυναίκες, που αναγκάζονται να αναπληρώνουν την έλλειψη κοινωνικής πολιτικής εφ' όρου ζωής, που αντιμετωπίζουν τις αρνητικές συνέπειες της ανισοτιμίας, που τσακίζονται από την ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών.

Οσο ξεδιπλώνεται η ατζέντα της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ, όσο η συμφωνία με τους «εταίρους» πλησιάζει και παράλληλα διαγράφεται με σαφήνεια το περίγραμμα των μέτρων που θα τη συνοδεύουν, τόσο μεγαλώνει η ανάγκη οι γυναίκες της λαϊκής οικογένειας να ξεσηκωθούν, κόντρα στις αυταπάτες ότι βαδίζοντας στον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, μέσα στην ΕΕ - το «σπίτι» όχι των εργαζομένων αλλά των εκμεταλλευτών τους - μπορούν να εξασφαλίσουν τις σύγχρονες ανάγκες τους, να απολαύσουν τον πλούτο που παράγουν, τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας.

Οι εργαζόμενες γυναίκες, σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, οι γυναίκες της υπαίθρου, οι γυναίκες του μικρομάγαζου, αυτές που βοηθούν στις οικογενειακές επιχειρήσεις, οι νέες, όλες αυτές που αποτελούν διαχρονικό καύσιμο για την κερδοφορία του κεφαλαίου, μαζί με τους άνδρες από την εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, θα ξοφλήσουν τους λογαριασμούς τους με την ΕΕ και με τα κόμματα του ευρωμονόδρομου, όταν βαδίσουν οργανωμένα σε ρήξη με το κεφάλαιο και την εξουσία του. Οταν ενταχθούν σε κάθε μετερίζι του εργατικού - λαϊκού κινήματος σε αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική κατεύθυνση για την εργατική, λαϊκή εξουσία, για να ανοίξει ο δρόμος για ανάπτυξη σε όφελος του λαού και των αναγκών του, για να καταργηθούν η ταξική εκμετάλλευση και η γυναικεία ανισοτιμία.

Κ. ΜΠ.