ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Ηταν και παραμένει δύναμη στην υπηρεσία του κεφαλαίου

Από την καλλιέργεια αυταπατών, τη χειραγώγηση με «αριστερά» συνθήματα λαϊκών μαζών έως το πέρασμα των μνημονίων και των υπόλοιπων αντιλαϊκών μέτρων που είναι απαραίτητα για την καπιταλιστική ανάκαμψη και την ενεργότερη συμμετοχή της αστικής τάξης της Ελλάδας στα επικίνδυνα ιμπεριαλιστικά σχέδια στην περιοχή, ο ΣΥΡΙΖΑ ως σοσιαλδημοκρατική δύναμη «νέας» κοπής έχει αναλάβει τα τελευταία χρόνια κάθε είδους «βρώμικη δουλειά» για το κεφάλαιο, στην Ελλάδα αλλά και ευρύτερα.

Μια από τις «δυσκολότερες» τέτοιες αποστολές είναι η προσπάθεια που εσχάτως κάνει με εντεινόμενους ρυθμούς, να αποτελέσει τον «καταλύτη» στις διεργασίες «αναγέννησης» της σοσιαλδημοκρατίας και μάλιστα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η συμμετοχή του στις μαζώξεις της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, οι πρωτοβουλίες όπως αυτή για τη «συμμαχία του Νότου», οι όλοι και πιο συχνές αναφορές το επιβεβαιώνουν.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ως "καταλύτης"

Οι στόχοι αυτής της προσπάθειας είναι προφανείς: Σε μια περίοδο που οι ενδοαστικοί και οι διεθνείς ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί - στο έδαφος και της δυσκολίας για πέρασμα σε ορμητικούς ρυθμούς καπιταλιστικής ανάκαμψης - δοκιμάζουν τη συνοχή της ΕΕ, «ανακατεύοντας και τη σούπα» του αστικού πολιτικού συστήματος, οι «εναλλακτικές» της αστικής διαχείρισης για το κεφάλαιο και τα διάφορα τμήματά του είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητες. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για τη «δοκιμασμένη» στη λαϊκή χειραγώγηση και με ακατάλυτους με το κεφάλαιο δεσμούς, σοσιαλδημοκρατία.

Η φθορά της σοσιαλδημοκρατίας σε όλη την ΕΕ δημιουργεί δυσκολίες. Και κάπου εδώ έρχεται ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ, που μοιάζει η «κατάλληλη» σοσιαλδημοκρατική δύναμη την κατάλληλη στιγμή, για να παίξει τον προαναφερόμενο ρόλο του «καταλύτη» για την «αναγέννηση» της σοσιαλδημοκρατίας, δεδομένης της - σχετικά με τους υπόλοιπους - μικρότερης φθοράς του, αλλά και του σχετικά πρόσφατου οπορτουνιστικού του παρελθόν. Και κάπου εδώ, βέβαια, έρχονται και τα διάφορα παραμύθια και «σχήματα» που διακινεί ο ΣΥΡΙΖΑ, σαν αυτά που φιλοξενούσε την περασμένη Κυριακή η «Αυγή» στο 6σέλιδο αφιέρωμά της, όπου μας μίλησε για τις «ωδίνες μιας απεξάρτησης», της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας που «επιχειρεί την υπέρβαση της υπαρξιακής της κρίσης έπειτα από χρόνια συνειδητού εγκλωβισμού στον μεγάλο συνασπισμό με τη συντηρητική παράταξη».

Υποτίθεται ότι αυτή η «συνειδητοποίηση» της φθαρμένης σοσιαλδημοκρατίας, για το ξεστράτισμά της από τον «ίσιο δρόμο» του κεφαλαίου, θα γίνει στη θέα των αδιεξόδων στα οποία οδήγησε ο εναγκαλισμός της με άλλες αστικές πολιτικές δυνάμεις. Βέβαια, αν κανείς καλοεξετάσει τα κατορθώματα της σοσιαλδημοκρατίας που προσπαθεί τώρα να ξεπλύνει ο ΣΥΡΙΖΑ, εύκολα καταλαβαίνει ότι αυτά κάθε άλλο παρά από κάποια «παραζάλη» έγιναν. Αντίθετα, ήταν οι στρατηγικές επιλογές και στόχοι της αστικής τάξης που υλοποίησαν μία προς μία οι σοσιαλδημοκράτες σε όλη την ΕΕ και που τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ, στις νέες συνθήκες και ζόρια της αστικής τάξης, τους καλεί ξανά να συσπειρωθούν. Μια «σταχυολόγηση» των κατορθωμάτων της μπορεί να επιβεβαιώσει του λόγου το αληθές.

"Πρωτοπόρα" κατά την καπιταλιστική ανάπτυξη...

Οι «ένδοξες» στιγμές της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας την τελευταία 30ετία πάνε χέρι - χέρι με την περίοδο που η καπιταλιστική ανάπτυξη κάλπαζε. Η «απογείωση» της καπιταλιστικής οικονομίας και η διατήρηση των υψηλών ρυθμών καπιταλιστικής ανάπτυξης βασίζονταν στην ένταση της εκμετάλλευσης, τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης και τα μέτρα γι' αυτό, έτσι όπως αποτυπώθηκαν και σε μια σειρά από ντοκουμέντα της ΕΕ, απ' τη Συνθήκη του Μάαστριχτ κι έπειτα, με τη Συνθήκη της Λισαβόνας το 2000, την «Πράσινη Βίβλο» το 2006 και σήμερα τη «Στρατηγική Ευρώπη - 2020».

"Ατζέντα 2010" στη Γερμανία

«Πρωτοπόρα» στην κατεύθυνση αυτή ήταν η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση της Γερμανίας που το 2003, με καγκελάριο τον Γκ. Σρέντερ, περνάει την περιβόητη «Ατζέντα 2010». Ενα πρόγραμμα σαρωτικών αντεργατικών μεταρρυθμίσεων, με περικοπές κοινωνικών δαπανών ύψους 21 δισ. ευρώ που έπληξαν Υγεία, Παιδεία κ.ά., μηδενική αύξηση των συντάξεων για 2 χρόνια, «ατομική» ευθύνη στην Ασφάλιση, δραστική μείωση του βοηθήματος ανεργίας στο επίπεδο του βοηθήματος απορίας, μείωση του χρονικού διαστήματος παροχής του επιδόματος ανεργίας σε 12 μήνες - από 32 που ήταν τότε -, σταδιακή «ελαστικοποίηση» της προστασίας των εργαζομένων από απολύσεις, αύξηση της οικονομικής συμμετοχής των ασφαλισμένων στην τιμή των χορηγούμενων φαρμάκων και περιορισμός των δυνατοτήτων πρόωρης συνταξιοδότησης. Τον επόμενο χρόνο, το 2004, η κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών - Πρασίνων του Σρέντερ ανακοινώνει ότι προσανατολίζεται σε «χαλάρωση του ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων», εννοώντας στην πραγματικότητα την πλήρη απελευθέρωση, αφού έδωσε στις επιχειρήσεις το δικαίωμα να λειτουργούν επτά μέρες τη βδομάδα και επί 24 ώρες τη μέρα!

Τα μέτρα - «κόλαση» για τους εργαζόμενους, που τσάκισαν την τιμή της εργατικής δύναμης και απογείωσαν την εκμετάλλευση, αποτέλεσαν το «διαβατήριο» της γερμανικής αστικής τάξης για τη θωράκιση της κερδοφορίας της τα επόμενα χρόνια.

Φτώχεια στην Αγγλία

Η κυβέρνηση του «κεντροαριστερού» Μπλερ δεν ταυτίστηκε μόνο με την ιμπεριαλιστική επέμβαση στο Ιράκ, αλλά και με την επιδείνωση των όρων ζωής του λαού της Αγγλίας. Το 2003, στην 3η πλουσιότερη χώρα της ΕΕ, ένα στα τρία παιδιά ζούσε σε συνθήκες φτώχειας, με το συνολικό αριθμό τους να ανέρχεται στα 3,8 εκατομμύρια.

Οι ιδιωτικοποιήσεις, οι ανατροπές εργατικών δικαιωμάτων φέρουν τη σφραγίδα της σοσιαλδημοκρατίας και στην Αγγλία. Το 2005, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ίδιας της κυβέρνησης, τα ιδιωτικά χρέη των νοικοκυριών στη Βρετανία ξεπέρασαν για πρώτη φορά το ΑΕΠ της χώρας, φτάνοντας στις 1,158 τρισ. λίρες (1,7 τρισ. ευρώ), ήτοι 30 δισ. λίρες (43 δισ. ευρώ) περισσότερο από το ΑΕΠ της χώρας. Τον ίδιο χρόνο, η κυβέρνηση Μπλερ παρουσιάζει πρόγραμμα επέκτασης του εργάσιμου βίου μέχρι τα 68.

Επί των κυβερνήσεων του Μπλερ και του Γκόρντον Μπράουν, βάθυνε η εμπορευματοποίηση της Υγείας με κύριο μοχλό τις λεγόμενες Συμπράξεις Δημόσιου - Ιδιωτικού Τομέα. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Νοσοκομείου Στάφορντ, όπου σε έρευνα που έγινε για τα χρόνια 2005-2008 αποδείχτηκε αυξημένος αριθμός θανάτων, τουλάχιστον 1.200 ανθρώπων, που συνδέθηκε με τις τεράστιες περικοπές στις δαπάνες του νοσοκομείου και τη συμπίεση του κόστους, ενώ η υπόθεση έφερε στην επιφάνεια και άλλα τουλάχιστον 5 δημόσια νοσοκομεία με ανάλογα στοιχεία.

... και κατά την καπιταλιστική κρίση

Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία από το τιμόνι της αστικής διαχείρισης «έδειξε χαρακτήρα» και κατά την περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης, όπως και κατά τη σημερινή περίοδο της επίφοβης και με αστερίσκους καπιταλιστικής ανάκαμψης. Δεν διεκδίκησε μόνο περισσότερη «δημοσιονομική χαλάρωση» και ζεστό χρήμα για το κεφάλαιο, αλλά και σταθερά πήρε μέτρα μείωσης της τιμής της εργατικής δύναμης.

Ο "αέρας αλλαγής" του Ολάντ

Η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση, σύμμαχος της συγκυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, κλιμάκωσε την αντεργατική επίθεση. Προχώρησε στην περικοπή των δημόσιων δαπανών κατά 50 δισ. ευρώ (10 δισ. από τις παροχές ασθενείας του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, 10 δισ. από τις τοπικές κοινότητες και τα υπόλοιπα από το κράτος και τις υπηρεσίες του). Διεύρυνε τη μερική απασχόληση, θεσμοθέτησε νέες μορφές ενοικίασης εργαζομένων σε όλους τους τομείς, πέρασε μέτρα για τη διευκόλυνση των απολύσεων και το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές.

Με πρόσχημα την αντιμετώπιση της ανεργίας, εφάρμοσε μέτρα που επιτρέπουν στους εργοδότες να απασχολούν μέχρι τρία χρόνια, με συμβάσεις μαθητείας, νέους 16 έως 25 ετών, οι οποίοι αμείβονται με μόλις το 25% έως και το 78% του κατώτατου μισθού! Ακόμα, επιτρέπεται να απασχολούν μέσω συμβολαίων επαγγελματικής κατάρτισης νέους 16 έως 25 ετών ή και άνω των 25, για 6 έως 21 μήνες, δίνοντάς τους το 55% έως 85% του κατώτατου μισθού.

Προώθησε τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, ώστε ο εργοδότης να μπορεί να απασχολεί τον εργαζόμενο μέχρι 10 ώρες τη μέρα και κατόπιν συμφωνίας με την επιχείρηση μέχρι και 12 ώρες, και 48 ώρες τη βδομάδα, που μπορούν να γίνουν 60 μετά από έγκριση της διοίκησης. Η προσαύξηση δε του μισθού για τις υπερωρίες μειώνεται.

Με τον λεγόμενο νόμο «Ελ Κομρί», που έβγαλε στο δρόμο εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους, στο εξής, με μια επιχειρησιακή συμφωνία, οι κανόνες της κλαδικής σύμβασης θα μπορούν να αλλάξουν και να προσαρμοστούν στις ανάγκες της επιχείρησης, ενώ εισάγονται νέοι, ελαστικότεροι όροι για τις απολύσεις. Η εταιρεία θα μπορεί να επικαλεστεί «σημαντική έλλειψη ρευστότητας» ή «εταιρική αναδιοργάνωση, αναγκαία για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας», ενώ για εργαζόμενους πάνω από 20 χρόνια, οι αποζημιώσεις δεν θα ξεπερνούν τους 15 μισθούς.

Για τον συγκεκριμένο νόμο, η κυβέρνηση Ολάντ έκανε χρήση του άρθρου 49, παρ. 3 του Συντάγματος, με το οποίο παρέκαμψε τη Βουλή και αξιοποίησε τη μέθοδο των προεδρικών διαταγμάτων.

Αντιλαϊκή "ούνα ράτσα" και στην Ιταλία

Στην Ιταλία τού μέχρι πρότινος επίσης συμμάχου της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, Μ. Ρέντσι, προωθείται η αντεργατική μεταρρύθμιση με τον τίτλο «Job's Act» («Δράση για την Απασχόληση»), η οποία έχει ήδη εξασφαλίσει για τους μεγαλοεπιχειρηματίες ευκολότερες απολύσεις, διεύρυνση της δυνατότητας χρήσης συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου και άλλες ευέλικτες μορφές απασχόλησης.

Χαρακτηριστική του περιεχομένου του νόμου αυτού αλλά και των υπόλοιπων αναδιαρθρώσεων που προώθησε η κυβέρνησή του, είναι η δήλωση του Ρέντσι: «Αν σήμερα υπάρχει μια εταιρεία που θεωρεί ότι είναι αδύνατο να επενδύσει στην Ιταλία εξαιτίας των συνθηκών στην αγορά εργασίας της, αυτές οι αμφιβολίες τώρα έχουν τελειώσει. Οι επιχειρήσεις μπορούν να επενδύσουν στην Ιταλία έχοντας διασφαλίσει μια πολύ ευέλικτη αγορά εργασίας»!

"Ρ"