Το μελλον μας δεν ειναι ο καπιταλισμος, ειναι ο νεος κοσμος ο σοσιαλισμος!

Εκτενή αποσπάσματα από την παρέμβαση του ΚΚΕ στο Λένινγκραντ με θέμα: «100χρονα της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Τα διδάγματα και τα καθήκοντα για τους σύγχρονους κομμουνιστές»

Στις 11 - 13 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε στο Λένινγκραντ Διεθνής Συνδιάσκεψη, που διοργάνωσε το Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Ρωσίας (ΚΕΚΡ) με θέμα: «100χρονα της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Τα διδάγματα και τα καθήκοντα για τους σύγχρονους κομμουνιστές».

Το ΚΚΕ εκπροσώπησαν οι Γιώργος Μαρίνος, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, και Ελισαίος Βαγενάς, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων.

Στη διεθνή Συνδιάσκεψη έλαβαν μέρος εκπρόσωποι 30 Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, που αναφέρθηκαν στις εκτιμήσεις των κομμάτων τους γι' αυτό το κοσμοϊστορικό γεγονός. Το ΚΚΕ κατέθεσε στα υλικά της Διεθνούς Συνδιάσκεψης τη «ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΑ 100ΧΡΟΝΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΟΧΤΩΒΡΙΑΝΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ», που πλέον έχει μεταφραστεί σε 8 γλώσσες (Αγγλικά, Αλβανικά, Αραβικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά, Πορτογαλικά και Ρωσικά) και έχει αναρτηθεί στις ανάλογες ξενόγλωσσες ιστοσελίδες του Κόμματος.

Παρουσιάζουμε εκτενή αποσπάσματα της ομιλίας του Γ. Μαρίνου στη Συνδιάσκεψη στο Λένινγκραντ (σήμερα Αγ. Πετρούπολη).

***

«Εκ μέρους της ΚΕ του ΚΚΕ, ευχαριστούμε το ΚΕΚΡ για την πρωτοβουλία και τη φιλοξενία της σημερινής μας Συνδιάσκεψης.

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ τιμά τα 100 χρόνια της μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Τιμά το κορυφαίο κοσμοϊστορικό γεγονός του 20ού αιώνα, που απέδειξε ότι ο καπιταλισμός δεν είναι ανίκητος, ότι μπορούμε να οικοδομήσουμε μια ανώτερη οργάνωση της κοινωνίας, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση φώτισε τη δύναμη της επαναστατικής ταξικής πάλης, τη δύναμη των εκμεταλλευομένων και των καταπιεσμένων, όταν βγαίνουν ορμητικά στο προσκήνιο και γυρίζουν τον τροχό της Ιστορίας μπροστά, προς την κατεύθυνση της κοινωνικής απελευθέρωσης. Η ρωσική εργατική τάξη με την Οκτωβριανή Επανάσταση ήρθε να ενσαρκώσει το όραμα εκατομμυρίων εργατικών - λαϊκών μαζών για μια καλύτερη ζωή.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση απέδειξε την ορθότητα της λενινιστικής σκέψης ότι η νίκη του σοσιαλισμού είναι δυνατή σε μια χώρα ή σε ομάδα χωρών, ως συνέπεια της ανισόμετρης ανάπτυξης του καπιταλισμού.

Ταυτόχρονα, ο Οκτώβρης ανέδειξε τον αναντικατάστατο ρόλο της πολιτικής επαναστατικής πρωτοπορίας, του Κομμουνιστικού Κόμματος, ως καθοδηγητικού παράγοντα όχι μόνο της σοσιαλιστικής επανάστασης, αλλά και όλης της πάλης για τη διαμόρφωση, ισχυροποίηση, τελική νίκη της νέας κομμουνιστικής κοινωνίας.

Η προσφορά του Λένιν και η πείρα των μπολσεβίκων στον αγώνα ενάντια στον οπορτουνισμό (ως φορέα της αστικής ιδεολογίας και πολιτικής στο εργατικό κίνημα) έχουν μεγάλη, καθοριστική πολιτική, πρακτική σημασία.

Στην πράξη αποδείχθηκε πως η μελετημένη, τεκμηριωμένη αντιπαράθεση με τους οικονομιστές, τους μενσεβίκους και τους εσέρους αποτέλεσε βασικό στοιχείο στη διαμόρφωση των όρων για τη συγκρότηση επαναστατικού κόμματος, κόμματος νέου τύπου, κτισμένου πάνω στις λενινιστικές αρχές.

Η πάλη των μπολσεβίκων με τον οπορτουνισμό

Στιγμυότυπο από την Εφοδο

στα Χειμερινά Ανάκτορα

Η συστηματική προσπάθεια για το ξεκαθάρισμα του μπολσεβίκικου κόμματος από τον οπορτουνισμό έδωσε δύναμη στις επαναστατικές δυνάμεις και (μέσα σε δύο χρόνια από το 2ο Συνέδριο, 1903) επέτρεψε την προετοιμασία του κόμματος και την κατάκτηση αποφασιστικού ρόλου στην επανάσταση του 1905 και τα χρόνια της αντίδρασης που ακολούθησαν, συνεχίζοντας, προσαρμόζοντας την επαναστατική γραμμή στις νέες συνθήκες.

"Το ξέσπασμα της εξέγερσης πνίγηκε ακόμα μια φορά. Ακόμα μια φορά: Ζήτω η εξέγερση", γράφει ο Λένιν το Σεπτέμβρη του 1905 για την εξέγερση της Μόσχας, σημειώνοντας παράλληλα στη συνέχεια, το 1906, πως "...δεν υπάρχει μεγαλύτερη μυωπία από τη γνώμη του Πλεχάνοφ - που την άρπαξαν όλοι οι οπορτουνιστές - ότι δεν έπρεπε ν' αρχίσουμε πρόωρα την απεργία, ότι δεν έπρεπε να πάρουμε τα όπλα" (...) "αντίθετα, έπρεπε να πάρουμε τα όπλα πιο αποφασιστικά, πιο δραστήρια και πιο επιθετικά έπρεπε να εξηγήσουμε στις μάζες ότι είναι αδύνατο να περιοριστούμε μόνο στην ειρηνική απεργία και ότι είναι ανάγκη ν' επιδοθούμε σ' έναν ατρόμητο και αμείλικτο αγώνα".

Από το 1905 μέχρι τη νικηφόρα σοσιαλιστική επανάσταση, τον Οκτώβρη του 1917, καταγράφηκε η ποιοτική διαφορά, το χάσμα ανάμεσα στη στρατηγική του επαναστατικού ρεύματος και του οπορτουνισμού των μενσεβίκων και εσέρων, οι οποίοι καλλιέργησαν τη μοιρολατρία και διέδωσαν κοινοβουλευτικές αυταπάτες, στήριξαν την αστική προσωρινή κυβέρνηση που συγκροτήθηκε το Φλεβάρη του 1917, αιχμαλώτισαν για κρίσιμο διάστημα και προσπάθησαν να ευνουχίσουν τα Σοβιέτ.

Οι μενσεβίκοι και εσέροι προσπάθησαν να εμποδίσουν την Οκτωβριανή Επανάσταση και να την οδηγήσουν σε ήττα, πολέμησαν κατά της νέας εργατικής εξουσίας και υπονόμευσαν σχεδιασμένα τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, και ήταν αυτές οι δυνάμεις του οπορτουνισμού που διέβρωσαν στην πορεία το ΚΚΣΕ και συντέλεσαν καθοριστικά στην αντεπανάσταση και την παλινόρθωση του καπιταλισμού στη Σοβιετική Ενωση.

Σήμερα, που οι συνέπειες της αντεπανάστασης χτυπούν με οδυνηρό τρόπο την εργατική τάξη σε όλη την υδρόγειο και στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι ο καπιταλισμός γεννάει ιμπεριαλιστικούς πολέμους, οικονομικές κρίσεις, ανεργία, φτώχεια και προσφυγιά, δυνάμεις του οπορτουνισμού μιλούν θρασύτατα για τον "Οκτώβρη", προσπαθώντας σε κάθε περίπτωση να υπονομεύσουν, να διαγράψουν τον σοσιαλιστικό χαρακτήρα της Οκτωβριανής Επανάστασης και την τεράστια ιστορική της προσφορά.

Η αλήθεια είναι πως οι δυνάμεις του οπορτουνισμού επιδόθηκαν σε μια οργανωμένη αντισοβιετική αντικομμουνιστική επιχείρηση όλα τα χρόνια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, με την ταμπέλα του ευρωκομμουνισμού ή παρακλάδια του σε πολλές χώρες.

Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες έχουν υποχρέωση να θυμούνται και να διδάσκονται.

Ο οπορτουνισμός μπορεί να αλλάζει όνομα και μορφές οργάνωσης και εκδήλωσης, αλλά σε κάθε ιστορική στιγμή παραμένει μεγάλος κίνδυνος για το κομμουνιστικό κίνημα, παράγοντας διάβρωσης και ενσωμάτωσης στο καπιταλιστικό εκμεταλλευτικό σύστημα.

Η αναγκαιότητα και η επικαιρότητα του σοσιαλισμού

Ο ηγέτης των Μπολσεβίκων,

Λένιν, σε σοβιετική αφίσα

Σύντροφοι,

Η φλόγα του Οκτώβρη οδήγησε και επιτάχυνε την ίδρυση μιας σειράς Κομμουνιστικών Κομμάτων, επαναστατικών Εργατικών Κομμάτων νέου τύπου, στον αντίποδα των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων της εποχής εκείνης, τα οποία είχαν προδώσει την εργατική τάξη και την επαναστατική πολιτική.

Η, για δεκαετίες, ύπαρξη και οι επιτυχίες της σοσιαλιστικής κοινωνίας, την οποία εγκαινίασε η Οκτωβριανή Επανάσταση, απέδειξαν ότι είναι εφικτή μια κοινωνία χωρίς αφεντικά, χωρίς καπιταλιστές που έχουν στην ιδιοκτησία τους τα μέσα παραγωγής. Αυτό το συμπέρασμα δεν αναιρείται από το γεγονός ότι σε αυτήν τη συγκεκριμένη περίοδο δεν κατόρθωσε οριστικά να νικήσει την καπιταλιστική ιδιοκτησία και το καπιταλιστικό κέρδος.

Η αναγκαιότητα και η επικαιρότητα του σοσιαλισμού, η δυνατότητα κατάργησης της ατομικής ιδιοκτησίας στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής πηγάζουν από την καπιταλιστική εξέλιξη που οδηγεί στη συγκεντρωμένη παραγωγή. Καπιταλιστική ιδιοκτησία σημαίνει φρένο στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής. Η καπιταλιστική ιδιοκτησία ακυρώνει τη δυνατότητα να ζήσουν όλοι οι εργαζόμενοι σε κοινωνικά οργανωμένες καλύτερες συνθήκες που να ανταποκρίνονται στις αυξανόμενες ανθρώπινες ανάγκες: Να έχουν όλοι δουλειά, χωρίς τον εφιάλτη της ανεργίας, να εργάζονται λιγότερες ώρες απολαμβάνοντας καλύτερο επίπεδο ζωής, με υψηλού επιπέδου αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν Παιδεία και αντίστοιχες υπηρεσίες Υγείας, Πρόνοιας.

Αυτές τις δυνατότητες τις γεννά η εργατική τάξη με τη δουλειά της μέσα στον καπιταλισμό, τις διευρύνει η ανάπτυξη των επιστημών και της τεχνολογίας. Ομως, σε μια κοινωνία όπου το τι και πώς θα παραχθεί καθορίζεται με γνώμονα το ατομικό, το καπιταλιστικό κέρδος, οι ανάγκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων συνθλίβονται. Η ουσία του προβλήματος βρίσκεται στο ότι άλλοι παράγουν και άλλοι αποφασίζουν για τους στόχους και την οργάνωση της παραγωγής. Οι κυκλικές οικονομικές κρίσεις είναι στο DNA του καπιταλισμού και γίνονται όλο και πιο βαθιές και συγχρονισμένες, με συνέπεια να αυξάνεται απότομα η ανεργία, να επεκτείνονται εκ νέου η κακοπληρωμένη και ανασφάλιστη δουλειά, η ζωή με τσακισμένα δικαιώματα, με ιμπεριαλιστικούς πολέμους για το μοίρασμα αγορών και εδαφών.

Η επιδείνωση των συνθηκών εργασίας και ζωής, παρά την άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας, αφορά ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο και μάλιστα τα πιο αναπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη. Τα ίδια τα καπιταλιστικά κράτη, τα ερευνητικά τους κέντρα, παραδέχονται ότι μειώνεται το εργατικό εισόδημα, ενώ αυξάνονται τα πλούτη των καπιταλιστών.

Το γεγονός ότι έχουν διαμορφωθεί οι προϋποθέσεις για την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας δεν συνεπάγεται αυτόματα την πραγματοποίησή της. Μια σημαντική αιτία γι' αυτό είναι το γεγονός ότι, σε αντίθεση με τους νόμους της φύσης, η κοινωνική εξέλιξη προϋποθέτει τη σχετική δραστηριότητα των ανθρώπων, εν προκειμένω την ταξική πάλη για την κατάργηση της παλιάς και την οικοδόμηση της νέας κοινωνίας.

Το ξέσπασμα της σοσιαλιστικής επανάστασης (όπως και κάθε κοινωνικής επανάστασης που έχει γνωρίσει η ανθρώπινη Ιστορία) προϋποθέτει την εμφάνιση μιας κατάστασης στην οποία αδυνατίζει η ικανότητα της κυρίαρχης τάξης να ενσωματώνει, να καταστέλλει, να καθησυχάζει το λαό.

Ο Λένιν διατύπωσε την έννοια της επαναστατικής κατάστασης και προσδιόρισε τα κύρια αντικειμενικά και υποκειμενικά χαρακτηριστικά, που συσσωρεύονται στην κοινωνία την παραμονή της επανάστασης. Ομως, όπως εύστοχα επισημαίνει ο Λένιν, κάθε επαναστατική κατάσταση δεν μετατρέπεται σε επανάσταση. Ούτε η αντίδραση των κάτω ούτε η κρίση των πάνω θα προκαλέσει την ανατροπή, αν δεν υπάρχει σχεδιασμένη επαναστατική εξέγερση της εργατικής τάξης, καθοδηγούμενη απ' τη συνειδητή πρωτοπορία της.

Με άλλα λόγια, για να εκδηλωθεί η εργατική επανάσταση, απαιτείται η παρουσία της επαναστατικής πολιτικής πρωτοπορίας, του Κομμουνιστικού Κόμματος, εξοπλισμένου με θεωρητική επεξεργασία και πρόβλεψη των εξελίξεων, στηριγμένη στη μαρξιστική - λενινιστική κοσμοθεωρία, και ικανού να ηγηθεί της επαναστατικής εξέγερσης της εργατικής τάξης.

Διδασκόμαστε από τα λάθη στρατηγικής

Δυστυχώς, δεν αφομοιώθηκε και δεν κυριάρχησε σ' όλη τη διάρκεια της Κομμουνιστικής Διεθνούς η θετική πείρα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Αντίθετα, μέσα από μια αντιφατική πορεία, υπερίσχυσε σε σημαντικό βαθμό η στρατηγική αντίληψη που, σε γενικές γραμμές, έθετε ως στόχο μια ενδιάμεσου τύπου εξουσία ή κυβέρνηση ανάμεσα στην αστική και στην εργατική, ως μεταβατική για τη σοσιαλιστική εξουσία.

Σήμερα, μπορούμε καλύτερα να δούμε πως η σύνθετη προσπάθεια της εξωτερικής πολιτικής της ΕΣΣΔ να καθυστερήσει όσο γινόταν την ιμπεριαλιστική επίθεση και να αξιοποιήσει τις αντιθέσεις ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα σε αυτήν την κατεύθυνση, σχετίζεται με σημαντικές εναλλαγές και αλλαγές στη γραμμή της Κομμουνιστικής Διεθνούς, που έπαιξαν αρνητικό ρόλο στην πορεία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος τις επόμενες δεκαετίες. Οι εναλλαγές αφορούσαν την αντιμετώπιση του φασιστικού ρεύματος, τη στάση απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία, αλλά και την ίδια την αστική δημοκρατία. Εμφανίστηκε ο πολιτικός διαχωρισμός των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών της περιόδου εκείνης σε επιθετικές, στις οποίες κατατάσσονταν οι φασιστικές, και σε αμυντικές, στις οποίες κατατάσσονταν οι αστικοδημοκρατικές δυνάμεις.

Ειδικότερα, άστοχη ήταν η εκτίμηση για ύπαρξη αριστερής και δεξιάς πτέρυγας στα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στη δεκαετία του '30, από την οποία προέκυπτε και η συμμαχία μαζί τους, γεγονός που υποτιμούσε την πλήρη μετάλλαξή τους πλέον σε κόμματα της αστικής τάξης. Αυτός ο λαθεμένος διαχωρισμός διατηρήθηκε και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αυτές οι αλλαγές, αντικειμενικά, εγκλώβιζαν την πάλη του εργατικού κινήματος κάτω από τη σημαία της αστικής δημοκρατίας. Αντίστοιχα, ο διαχωρισμός των ιμπεριαλιστικών κέντρων σε φιλειρηνικά και φιλοπόλεμα συσκότιζε τον πραγματικό ένοχο για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και την άνοδο του φασισμού, τον μονοπωλιακό καπιταλισμό. Δεν φώτιζε, δηλαδή, το επιτακτικό στρατηγικό καθήκον των Κομμουνιστικών Κομμάτων να συνδυάσουν τη συγκέντρωση δυνάμεων για την εθνικοαπελευθερωτική ή αντιφασιστική πάλη με τον αγώνα για την ανατροπή της αστικής εξουσίας, αξιοποιώντας τις συνθήκες επαναστατικής κατάστασης που διαμορφώθηκαν σε μια σειρά από χώρες.

Γενικότερα, στις στρατηγικές επεξεργασίες της Κομμουνιστικής Διεθνούς υποτιμήθηκε ο χαρακτήρας της εποχής και κυριάρχησε ο προσδιορισμός του χαρακτήρα της επανάστασης με κριτήριο τη θέση μιας καπιταλιστικής χώρας στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Δηλαδή, λαθεμένα υιοθετήθηκαν ως κριτήρια για τον προσδιορισμό του χαρακτήρα της επανάστασης το χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων μιας χώρας, σε σχέση με το πιο υψηλό που είχαν φτάσει οι ηγετικές δυνάμεις στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα καθώς και ο αρνητικός συσχετισμός σε βάρος του επαναστατικού εργατικού κινήματος.

Ομως, η ανισόμετρη ανάπτυξη των καπιταλιστικών οικονομιών και οι ανισότιμες σχέσεις μεταξύ κρατών δεν μπορούν να καταργηθούν στο έδαφος του καπιταλισμού. Σε τελευταία ανάλυση, ο χαρακτήρας της επανάστασης σε κάθε καπιταλιστική χώρα καθορίζεται αντικειμενικά από τη βασική αντίθεση που καλείται να επιλύσει, ανεξάρτητα από τη σχετική μεταβολή της θέσης της κάθε χώρας στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Από την όξυνση της βασικής αντίθεσης κεφαλαίου - εργασίας σε κάθε καπιταλιστική χώρα στην εποχή του μονοπωλιακού καπιταλισμού προκύπτουν ο σοσιαλιστικός χαρακτήρας και τα καθήκοντα της επανάστασης.

Σε μια σειρά από επεξεργασίες Κομμουνιστικών Κομμάτων, η προσέγγιση του στόχου της εργατικής εξουσίας γινόταν με κριτήριο τον συσχετισμό δυνάμεων και όχι τον αντικειμενικό προσδιορισμό της ιστορικής εποχής που ζούμε, ο οποίος καθορίζεται με βάση ποιας τάξης το κίνημα βρίσκεται κάθε φορά επικεφαλής της κοινωνικής εξέλιξης, δηλαδή της κίνησης προς την κοινωνική απελευθέρωση.

Οπωσδήποτε αυτά τα λάθη στρατηγικής του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος καθώς και λάθη που έκανε το ΚΚΣΕ στη χάραξη της πολιτικής του στο εσωτερικό, μαζί με την αναμενόμενη υπονομευτική δουλειά του ιμπεριαλισμού και της αντεπανάστασης, επηρέασαν την εξέλιξη.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση έφερε στο προσκήνιο μιαν ανώτερη οργάνωση της κοινωνίας, που διέφερε ριζικά απ' όλα τα συστήματα που προηγήθηκαν ιστορικά και τα οποία είχαν ως κοινό χαρακτηριστικό την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Εκείνη την περίοδο αναπτύχθηκαν οι νέοι θεσμοί εργατικής συμμετοχής, οι οποίοι αρχικά είχαν ως πυρήνα τους τον χώρο εργασίας, πολιτική σχέση η οποία στη συνέχεια παραβιάστηκε, υποχωρώντας σε υπαρκτές αντικειμενικές δυσκολίες αλλά και υποκειμενικές πιέσεις. Κάτω και από την πίεση της προετοιμασίας για την ενεργό συμβολή όλου του λαού μπροστά στον επερχόμενο πόλεμο, το σοβιετικό Σύνταγμα του 1936 γενίκευσε το εκλογικό δικαίωμα με καθολική μυστική ψηφοφορία, με βάση τον τόπο κατοικίας. Υποβαθμίστηκαν οι συνελεύσεις αντιπροσώπων σε κάθε παραγωγική μονάδα ως πυρήνες οργάνωσης της εργατικής εξουσίας. Στην πράξη, αυξήθηκε η δυσκολία ανάκλησης αντιπροσώπων από τα ανώτερα κρατικά όργανα.

Ερμηνεύτηκαν ως αναπόφευκτες αδυναμίες που έχει από τη φύση του ο κεντρικός σχεδιασμός και όχι ως αποτέλεσμα των αντιθέσεων από τις επιβιώσεις του παλιού, ως αποτέλεσμα των λαθών τού μη επιστημονικά επεξεργασμένου σχεδίου. Ετσι, αντί η λύση να αναζητηθεί προς τα εμπρός, προς την επέκταση και ισχυροποίηση των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής και κατανομής, αναζητήθηκε προς τα πίσω, στην αξιοποίηση εργαλείων και σχέσεων παραγωγής του καπιταλισμού. Η λύση αναζητήθηκε στη διεύρυνση της αγοράς, στον "σοσιαλισμό με αγορά".

Ως σημείο στροφής ξεχωρίζει το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ (1956), επειδή σε αυτό, με όχημα τη λεγόμενη "προσωπολατρία", υιοθετήθηκαν μια σειρά από οπορτουνιστικές θέσεις για τα ζητήματα της στρατηγικής του κομμουνιστικού κινήματος, των διεθνών σχέσεων, εν μέρει και της οικονομίας. Γενικότερα, αδυνάτισε η κεντρική διεύθυνση του σχεδιασμού. Αντί να σχεδιαστεί η μετατροπή των κολχόζ σε σοβχόζ και κυρίως να αρχίσει το πέρασμα όλης της συνεταιριστικής - κολχόζνικης παραγωγής στον κρατικό έλεγχο, το 1958 τα τρακτέρ και άλλα μηχανήματα πέρασαν στην ιδιοκτησία των κολχόζ, θέση που είχε απορριφθεί παλιότερα.

Λίγα χρόνια μετά, με αφετηρία τη λεγόμενη "μεταρρύθμιση Κοσίγκιν" (1965), υιοθετήθηκε η αστική κατηγορία του "επιχειρησιακού κέρδους" της κάθε μεμονωμένης παραγωγικής μονάδας και η σύνδεση με αυτό των αμοιβών των διευθυντών και των εργαζομένων. Η εκτίμηση της παραγωγικότητας των σοσιαλιστικών παραγωγικών μονάδων με κριτήριο τον όγκο παραγωγής αντικαταστάθηκε από την αξιακή εκτίμηση του προϊόντος τους. Η διαδικασία συσσώρευσης της κάθε σοσιαλιστικής μονάδας αποσυνδέθηκε από τον κεντρικό σχεδιασμό με συνέπεια την αποδυνάμωση του κοινωνικού χαρακτήρα των μέσων παραγωγής και των αποθεμάτων προϊόντων. Παράλληλα, μέχρι το 1975, όλα τα κρατικά αγροκτήματα, τα σοβχόζ, είχαν περάσει σε καθεστώς πλήρους ιδιοσυντήρησης. Ολα αυτά τα μέτρα οδήγησαν στη δημιουργία των προϋποθέσεων ατομικού σφετερισμού και ιδιοκτησίας, σχέσεις που νομικά ήταν απαγορευμένες.

Την ίδια περίπου περίοδο αναθεωρήθηκε και η μαρξιστική - λενινιστική αντίληψη για το εργατικό κράτος. Το 22ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ (1961) χαρακτήρισε το κράτος της ΕΣΣΔ "παλλαϊκό" κράτος και το ΚΚΣΕ "παλλαϊκό κόμμα". Αυτές οι θέσεις επέφεραν ραγδαία άμβλυνση και στη συνέχεια μετάλλαξη των επαναστατικών χαρακτηριστικών και της κοινωνικής σύνθεσης του κόμματος. Η μετατροπή του οπορτουνιστικού εκφυλισμού του ΚΚΣΕ σε ανοιχτή αντεπαναστατική δύναμη εκδηλώθηκε το 1987, με την ψήφιση νόμου που κατοχύρωνε θεσμικά τις καπιταλιστικές σχέσεις με πρόσχημα την πολυμορφία των σχέσεων ιδιοκτησίας, την περίφημη πολιτική της "περεστρόικα" και της "γκλάσνοστ". Αυτό το γεγονός σηματοδοτεί και την τυπική έναρξη της περιόδου της αντεπανάστασης.

Αντικειμενικά αναγκαία η αντιστοίχιση της στρατηγικής των ΚΚ με το χαρακτήρα της εποχής

Αγαπητοί σύντροφοι,

Το ΚΚΕ επιδιώκει να αντλήσει αναγκαία συμπεράσματα για το σήμερα, τόσο από τις νίκες, όσο και από τις πικρές ήττες και την οπισθοχώρηση του κομμουνιστικού κινήματος. Μέσα από μια επίπονη και μεγάλη συλλογική προσπάθεια το ΚΚΕ έχει χαράξει σύγχρονη επαναστατική στρατηγική, που αυξάνει τη δυνατότητά του να οργανώνει πρωτοπόρες εστίες αντίστασης και αντεπίθεσης σε κάθε κλάδο της οικονομίας, κάθε μεγάλο εργασιακό χώρο, σε κάθε περιοχή της χώρας.

Η ισχυροποίηση του ΚΚΕ σε όλα τα επίπεδα, η οποία απασχόλησε το πρόσφατο 20ό Συνέδριο του Κόμματος, αποτελεί προϋπόθεση για την προώθηση της επαναστατικής πολιτικής του.

Παράλληλα, το ΚΚΕ παλεύει για την ανασυγκρότηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, σύμφωνα με τις αρχές του προλεταριακού διεθνισμού, της διεθνιστικής αλληλεγγύης των λαών κατά του καπιταλισμού και του ιμπεριαλιστικού πολέμου, που εκφράζει το σύνθημα "Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε". Ηδη, μετράμε κάποια μικρά βήματα στην προσπάθεια να συγκροτηθεί διακριτός πόλος με βάση τις αρχές του μαρξισμού - λενινισμού, μέσα από τη "Διεθνή Κομμουνιστική Επιθεώρηση" και την Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Πρωτοβουλία.

Συστατικό στοιχείο της σύγχρονης στρατηγικής του ΚΚΕ αποτελεί η προγραμματική του αντίληψη για το σοσιαλισμό. Η σοσιαλιστική οικοδόμηση ξεκινά με την επαναστατική κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη. Το εργατικό κράτος, η δικτατορία του προλεταριάτου, είναι όργανο της εργατικής τάξης στην ταξική πάλη που συνεχίζεται στο σοσιαλισμό με άλλες μορφές και μέσα. Αξιοποιείται για τη σχεδιασμένη ανάπτυξη των νέων κοινωνικών σχέσεων, η οποία προϋποθέτει την κατάπνιξη των αντεπαναστατικών προσπαθειών, αλλά και την ανάπτυξη της κομμουνιστικής συνείδησης της εργατικής τάξης. Το εργατικό κράτος, ως μηχανισμός πολιτικής κυριαρχίας, είναι αναγκαίο μέχρι τη μετατροπή του συνόλου των κοινωνικών σχέσεων σε κομμουνιστικές, μέχρι τη διαμόρφωση κομμουνιστικής συνείδησης στη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων, αλλά και μέχρι τη νίκη της επανάστασης, τουλάχιστον στις πιο ισχυρές καπιταλιστικές χώρες.

Αγαπητοί σύντροφοι,

Πριν από 100 χρόνια, τέτοιες μέρες, εδώ σ' αυτήν την πόλη, το 6ο Συνέδριο του μπολσεβίκικου κόμματος πήρε μια απόφαση "σταθμό", χαράζοντας τη γραμμή της ένοπλης εξέγερσης. Η απόφαση οδήγησε λίγους μήνες μετά στο να ηχήσουν τα κανόνια του "Αβρόρα". Σήμερα, 100 χρόνια μετά, οι κομμουνιστές όλου του κόσμου καλούνται να σκύψουν πάνω στην ιστορική διαδρομή, να αντλήσουν τα αναγκαία συμπεράσματα, να χαράξουν τη σύγχρονη επαναστατική στρατηγική στη χώρα τους και σε διεθνές επίπεδο.

Αυτή είναι η αναγκαία απάντηση για την αντιμετώπιση της διαβρωτικής δουλειάς του οπορτουνισμού, το ξεπέρασμα της ιδεολογικοπολιτικής και οργανωτικής υποχώρησης του κομμουνιστικού κινήματος, την επαναστατική ανασυγκρότησή του.

Η αντιστοίχηση της στρατηγικής των Κομμουνιστικών Κομμάτων με τον χαρακτήρα της εποχής μας, εποχής περάσματος από τον μονοπωλιακό καπιταλισμό - ιμπεριαλισμό, στο σοσιαλισμό, που άνοιξε η Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση και συνεπώς το ξεπέρασμα των μεταβατικών σταδίων από τα προγράμματα των Κομμουνιστικών Κομμάτων και ο καθορισμός του χαρακτήρα της επανάστασης ως σοσιαλιστικής, είναι αντικειμενικά αναγκαία και επιβεβλημένη.

Αυτή η κατεύθυνση μπορεί να συντελέσει αποφασιστικά στον απεγκλωβισμό από επιλογές που κινούνται εντός των τειχών διαχείρισης του καπιταλισμού, όπως οι λεγόμενες "αριστερές κυβερνήσεις" και η συμμαχία με τη σοσιαλδημοκρατία, να δώσει ώθηση στην αντιμονοπωλιακή, αντικαπιταλιστική πάλη, σε επεξεργασίες που βασίζονται στις απαιτήσεις του ταξικού αγώνα και μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στην προετοιμασία του υποκειμενικού παράγοντα, στη συγκέντρωση εργατικών, λαϊκών δυνάμεων στην πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού».

“Ρ”